LATIN CHRISTMAS CAROLS TRADITIO Traditional Roman Catholic Internet Site TRADITIO Traditional Roman Catholic Network E-mail: traditio@traditio.com, Web: www.traditio.com Copyright 1994-2018 CSM. Reproduction prohibited without authorization. Last Revised: 04/02/18 ADESTE FIDELES (CANTICA NATALICIA) O Come All Ye Faithful (Latin Words by J. Reading, 1692) Adeste, fideles, laeti triumphantes: Venite, venite in Bethlehem: Natum videte Regem angelorum. CHORUS: Venite adoremus. Venite adoremus. Venite adoremus Dominum. Deum de Deo, lumen de lumine, Gestant puellae viscera. Deum verum, Genitum non factum. CHORUS. Cantet nunc "Io" Chorus angelorum, Cantet nunc aula coelestium. "Gloria, gloria in excelsis Deo!" CHORUS. Ergo qui natus die hodierna, Iesu, tibi sit gloria, Patris aeterni Verbum caro factum, CHORUS. En grege relicto, humiles ad cunas Vocati pastores approperant: Et nos ovanti gradu festinemus: CHORUS. Aeterni Parentis splendorem aeternum Velatum sub carne videbimus: Deum infantem, pannis involutum, CHORUS. Pro nobis egenum et faeno cubantem Piis foveamus amplexibus: Sic nos amantem quis non redamaret? CHORUS. Stella duce, Magi Christum adorantes Aurum, tus et myrrham dant munera. Iesu infanti corda praebeamus; CHORUS. ANGELI CANUNT PRAECONES Hark! The Herald Angels Sing Version 1 (Translated by Robert J.M. Lindsay) Angeli canunt praecones Nuper natum Dominum, Pacem nobis, veniamque Erga genus humanum. Gentes surgite gaudentes, Cum caelicolis canentes Dei Filium, Regem, Natum iam in Bethlehem: Ecce, canunt angeli Gloriam novo Regi! Christus, adoratus caelo, In aeternum Dominus, Sero ad nos, en, advenit, Virginis idem partus: Homo fieri dignate, Ave, Deus incarnate! Iesu, placuit tibi Nobiscum sic morari: Ecce, canunt angeli Gloriam novo Regi! Pacis o caelestis Princeps, Probitatis Sol, prodis, Lucem, vitam cunctis ferens Salutaribus alis. Splendorem deposuisti, Vitam aeternam tulisti, Levaturus mortales, Ut bis natos nos praestes: Ecce, canunt angeli Gloriam, novo Regi! Version 2 En canentes angeli: "Gloria Regi infanti; Pax in terra, et Deus Concors cum mortalibus." Laeti, omnes populi, Cum caelestibus iuncti, Praedicate "Nunc Christus Est in Bethlehem natus." CHORUS: En candentes angeli: "Gloria Regi infanti." Adoratus caelitus, Christus, semper Dominus, Serius advenit spe, Genitus e virgine; Carne tamquam obsitus, Homo ex deo factus, Volens ut par sit honos, Commoratur inter nos. CHORUS. Salve, rex concordiae, Salve, sol iustitiae, Lumen, vitam afferens, Salutaris oriens; Gloriam deposuit, Humilesque extuli, Immortales reddens nos, Denuo regenitos. CHORUS. AQUAFOLIA ORNATIS Deck the Halls (Translated by Stanford Miller) Aquafolia ornatis Fa la la la la, la la la la Tempus hoc hilaritatis Fa la la la la, la la la la Vestes claras induamus; Fa la la la la, la la la la Cantilenas nunc promamus Fa la la la la, la la la la. DUM SERVANT PECUS PASTORES While Shepherds Watched Their Flocks (Translated by Robert J.M. Lindsay) Dum servant pecus pastores Per noctem quieti, Summo nitore descendit Angelus Domini, "Metum," inquit, "deponite" (Pavebant subito); "Laetitiam terricolis Cunctis pronuntio: In urbe David natus est Davidicae gentis Salvator qui est Christus Rex: Signum erit vobis-- Invenietis puerum Vestitu misero; Monstratus is hominibus Iacet in stabulo." Haec simul fatus est, turba Fulgens apparuit-- Chorus Deum laudantium-- Sic laeta cecinit: "Deo sit tota gloria; Pax fiat in terris; Mortalibusque gratiae Ne umquam sit finis." XII DIES NATALIS The Twelve Days of Christmas (Translated by Sister Marjorie E. Allen) Primo die Natalis amator dedit mi perdicem in piro. S'cunda die Natalis amator dedit me d'os turtures et perdicem in piro. Tertia die Natalis amator dedit mi tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Quarta die Natalis amator dedit mi quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Quinta die Natalis amator dedit mi quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Sexta die Natalis amator dedit mi sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Sept'ma die Natalis amator dedit mi septem cygnos nantes, sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas d'os turtures et perdicem in piro. Octava die Natalis amator dedit mi octo quae mulgent, septem cygnos nantes, sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Nona die Natalis amator dedit mi novem salt'trices, octo quae mulgent, septem cygnos nantes, sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Dec'ma die Natalis amator dedit mi decem salt'tores, novem salt'trices, octo quae mulgent, septem cygnos nantes, sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Undec'ma die Natalis amator dedit me undecim tibic'nes, decem salt'tores, novem salt'trices, octo quae mulgent, septem cygnos nantes, sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. Duodec'ma die Natalis amator dedit mi d'odecim qui pulsant, undecim tibic'nes, decem salt'tores, novem salt'trices, octo quae mulgent, septem cygnos nantes, sex anseres, quinque anulos, quattuor aves, tres gallinas, d'os turtures et perdicem in piro. EN, NOCTE VENIT MEDIA It Came Upon the Midnight Clear (Translated by Robert J.M. Lindsay) En, nocte venit media Antiquum canticum Terraeque lyris Angeli Civere sonitum: "Pax orbi et hominibus, A Deo gratia"; Audivit summo reverens Silentio terra. Adhuc nunc alis devolant Per caelum expansis; Adhuc et cantus dispergunt Mortalibus fessis; Et tristes atque desertos Campos pervolitant, Semperque mundi strepitum Canentes superant. Bellis peccatisque diu Hic mundus laesus est; Annorum duo milia Iniusta passus est; Nec hoc amoris canticum Bellantes audiunt: Tumultuosi, silete, Dum Angeli canunt! Nam dies mox approperant Praedicti Prophetis, Cum redit aetas aurea Volventibus annis, Cum Pax antiquam gloriam Terris obiciet; Et carmen, quod nunc Angelis Canunt, orbis reddet. GAUDIUM MUNDO Joy to the World (Translated by Stanford Miller) Laetissimus Accipiat Iam mundus Dominum Dum omnia In corda nos Accipimus illum. IN DULCI IUBILO (Translated by George Litzel) In dulci iubilo Cantate domino! Nostri cordis gaudium Est in praesaepio Et fulget ut lux solis In matris gremio. Alpha est et O, Alpha est et O. O Iesu Parvule, Requiro solum Te: Meumque sis solamen, O puer optime! Commune per levamen, O princeps gloriae! Trahe me post Te! Trahe me post Te! O Patris Caritas! O Nati lenitas! Nos omnes cadebamus Per nostra crimina: Per hunc recuperamus Caelorum gaudia: Simus hic eia, Simus hic eia! Sunt ubi gaudia? Non usquam qualia Ad Angelos, canentes Iucunda cantica: Et cymbalis ludentes In Regis curia: Simus hic eia, Simus hic eia! ORIENTIS REGES TRES SUNT NOS We Three Kings of Orient Are (Translated by Minnie L. Shepard) Reges: Orientis reges tres Procul dona portantes Per campos et montes imus, Stell(am) illam sequentes. Chorus: O stella potens et mira Stella regalis pulchra, Semper movens ad occasum Duc nos ad claram lucem. Melchior: Infans nate Bethlehem, Portamus hanc coronam, Rex aeterne, sempiterne, Domine terrarum. Chorus: (Repeat) Caspar: Tu Sabaeum Tibi fero, Tus dignum magno Deo; Te laudantes et orantes Colimus in caelo. Chorus: (Repeat) Balthazar: Myrrh(am) amaram defero; Circum te fumat caligo, Te languentem et gementem, Condit(um) in tumulo. Chorus: (Repeat) Reges: Clarus surgit, O specta! Deus, rex, et victima. Alleluia, Alleluia, Canunt cael(um) et terra. Chorus: (Repeat) O ABIES Oh, Christmas Tree (Translated by Franz Schlosser) O abies, O abies, Est viridis frons tua! O abies, O abies, Est viridis frons tua! Te video frondescere Aestate sicut hieme, O abies, O abies, Est viridis frons tua! O abies, O abies, Gratissima es mihi! O abies, O abies, Gratissima es mihi! Quam saepe die geniti Te delectabar Domini! O abies, O abies, Gratissima es mihi! O abies, O abies, Haec frons me docet tua: O abies, O abies, Haec frons me docet tua: Sunt illa nos firmantia Spes bona et constantia. O abies, O abies, Haec frons me docet tua: O VIRI, ESTE HILARES God Rest You Merry, Gentlemen Version 1 (Translated by Robertson) O viri, este hilares Et bono animo; Salvator Christus natus est Hoc tempore festo, Ut nos errantes liberet Summo periculo. O laetissimum nuntium, laetissimum, O laetissimum nuntium. De caelo Pater misit In terram angelum, Qui quosdam ad pastores Afferret nuntium, In Bethlehem natus esse Ipsius filium. O laetissimum nuntium, laetissimum, O laetissimum nuntium. Quo cognito pastores, Completi gaudio, Relictis statim gregibus In imbre et in vento, Approperant in urbem Visendi studio. O laetissimum nuntium, laetissimum, O laetissimum nuntium. Eo cum pervenissent, Viderunt parvulum Cubantem in praesaepio In faeno pecorum, Dum mater nixa genibus Adorat Dominum. O laetissimum nuntium, laetissimum, O laetissimum nuntium. Nunc collaudemus Dominum Omnes qui adsumus, Amore vero inter nos Dilecti penitus; Nam omnium dierum Hic est faustissimu. O laetissimum nuntium, laetissimum, O laetissimum nuntium. Version 2 (Translated by Lillian Lawler) Salvete, laeti comites, Nihil vox terreat. Nam Iesus Christus natus est Ut omnes redimat, Et in Satanae semitas Errantes reducat. O nuntium gratissimum! Gratissimum! O nuntium gratissimum! O PARVE VICE BETHLEHEM O Little Town of Bethlehem Version 1 (Translated by Margaret Older) O parve vice Bethlehem, Quam tacite dormis, Et spectant alta sidera De caeruleis caelis. Sed in obscuris viis Tu hodie tenes, Aeterna luce fulgente, Annorum omnes spes! Nam Iesus Christus natus est; Et laeti angeli Infantem sanctum mirantur Dum dormiunt pop'li. O stellae, conclamate Nostrum Redemptorem, Atque laudes Deo Regi, Mortalibus pacem! Version 2 (Translated by Arthur Harold Weston) O parve vice Bethlehem Quam tacitus iaces! Super somnum stellae tuum Volvuntur silentes. Sed noctis in tenebris Aeterna lux splendet Iam temporum spes omnium Curaqu(e) in te manet. Nam Christus ex Maria Natus, et in caelo Sunt congressi nunc angeli Amore cum pio. O stellae matutinae, Cantate caelitus! Deo laudes sint insignes, Et pax hominibus. Quam tacite, quam tacite, Mirum datur donum; Sic dat Deus mortalibus Ex caelo gaudium. Cum venit, non auditur, Sed in mundi culpis, Ub(i) animae volunt bonae, Intrat Christus nobis. O sancte puer Bethlehem, Oramus venias: Fac animos nobis castos Puras fac et vitas. Nunc angelos audimus Qui iubilant laeti. Cum omnibus O mansurus Emmanuel, veni! Version 3 (Translated by J.C. Robertson) O urbs pusilla Bethlehem, Quam placide dormis, Sopore alto obruta Tranquillis sub astris; At has per vias caecas Lux splendet aeterna; Curarum adest hominum Levamen, spes nostra. Nam Christum modo genitum Mirantes, angeli De nocte supra vigilant Amore exciti. O stellae matutinae, Tam miram propter rem Nunc laudes Deo canite, Hominibus pacem. Quam tacite demittitur Mirificum munus! Sic sua beneficia Confert in nos Deus; Perceptus nullo sensu, Nec spernens improbos, Libenter Christus supplices Invisit animos. O sancte Iesu, et ad nos Descende hodie; Purgata nostra pectora In, precamur, te. Audimus illa laeta Canentes angelos; Renascere, Emmanuel, Maneque apud nos. PRIMUM NOEL CECINIT ANGELUS The First Noel (Translated by Robertson) Primum Noel cecinit angelus Pastoribus excubantibus, Qui summa hieme in agris Manebant cum gregibus suis. CHORUS: Noel, Noel, Noel, Noel, Natus est Rex in Israel. In caelum hi suspiciunt Stellamque clarissimum cernunt Quae ex oriente enitet Ac noctes diesque permanet. CHORUS. Iam duce stellae lumine Tres Magi venerunt peregre, Ut regem quaererent, certi Quocumque praeiret prosequi. CHORUS. Ad occidentem stella praeit Donec usque Bethlehem pervenit; Consistit tum supra locum in quo Puerulus iacet in praesaepio. CHORUS. Ingressi Magi illi tres Infantis Iesu ad pedes Se reverenter proiciunt, Et aurum, tus, myrrham offerunt. CHORUS. Nunc universi ex animo Tribuamus laudes Domino, Hunc mundum qui creaverit, Et sanguine Christi nos emerit. CHORUS. PROCUL IN PRAESAEPI Away in a Manger (Translated by Robert J.M. Lindsay) Procul in praesaepi et sine lecto, En, parvulus Iesus dormit in faeno; Stellaeque micantes despectant eum Tranquillo in somno, nostrum Dominum. Dum mugiunt boves, expergiscitur; Nec tamen ex illo auditur murmur. Amo te, mi Iesu! De caelo specta Et usque ad lucem, precor, mi adsta. Es, Domine, mecum, te rogo; mane Me iuxta aeterno, et dilige me. Pueruli omnes in cura tua Fac uti fruantur aeterna vita. REX WENCESLAUS (Translated by Stephen A. Hurlbut) Sanctus Wenceslaus rex Stephani ad festum, agrum vidit nivibus gelidis congestum. Vidit pauperem sibi ligna colligentem, qui sub luna splendida sensit se frigentem. "Huc, O puer, siste huc, dicens, si cognoris, quis sit, ubi habitet paiper iste foris?" "Ere, procul habitat, subter illum montem, silvae iuxta limitem, ad Agnetis fontem." "Affer carnem, vinum fer, lignum afferamus, ut nos illi pauperi cenam praebeamus." Rex et puer prodibant animo aequali, vento flante acriter tempore brumali. "Ere, nox fit atrior, ventus vi augetur; plus non possum, nescio cur, valde cor terretur." "Puer mi, vestigia tu sequere libenter; hiems saeva laedet te minus violenter." Puer regem sequitur, unde nix discessit; fervor glaebis inerat, ubi sanctus pressit. Hoc scitote, divites, Christum qui amatis, Vos beate eritis, si quem vos beatis. RUDOLPHUS Rudolph, the Red-Nosed Reindeer Reno erat Rudolphus Nasum rubrum habebat; Si quando hunc videbas, Hunc candere tu dicas. Omnes renores alii Semper hunc deridebant; Cum misero Rudolpho In ludis non ludebant. Santus Nicholas dixit Nocte nebulae, "Rudolphe, naso claro Nonne carum tu duces?" Tum renores clambant, "Rudolphe, delectus es? Cum naso rubro claro Historia descendes!" TINNIAT TINTINNABULUM! Jingle Bells Version 1 Nives, glacies, nox puertia! Risus decet nunc, decent carmina! Laetos iuvat nos ire per agros! Traha fert velociter, cachinemus nos! Tinniat, tinniat, tintinnabulum! Labimur in glacie post equum curtum! Tinniat, tinniat, tintinnabulum! Labimur in glacie post equum curtum! Version 2 (Translated by Charles Mierow) Nives, glacies, nos, pueritia! Risus decet, nunc decent carmina! Laetos iuvat nos ire per agros! Traha fert velociter, et cachinemus nos! CHORUS: Tinniat, tinniat tintinnabulum1 Labimur in glacie post mulum curtum! Tinniat, tinniat tintinnabulum! Me nuper miserum temptavit lunae lux! Mox assidebat mihi puella facti dux! Vecti subito in nivis cumulos -- Caballus est perterritus et tunc eversi nos! CHORUS. Solum scintillat, nive candidum, Repetatur nunc concentus carminum! Canities absit morosa omnibus! Puellulas cum pueris delectat hic cursus. CHORUS. TRANQUILLA NOX Silent Night Version 1 Translated by Robert J.M. Lindsay Tranquilla nox! Sancta nox! Dormit mundus; nulla vox Iam auditur; in stabulo Maria et Ioseph cum puero Qui dormit placide. Qui dormit placide. Tranqilla nox! Sancta nox! Ad pastores iam venit velox Illud verbum ex angelis-- "Alleluia, nunc adis, Christe, Redemptor tu! Christe, Redemptor tu!" Tranquilla nox! Sancta nox! Fili Dei, quanta mox Caritas lucet ex ore tuo: Gratiae tempus adest mundo, Cum natus sis, Domine! Cum natus sis, Domine! Version 2 (Translated by Josiah B. Game) Silens nox, sacra nox! Omn(e) est lux, omn(e) est pax Circum matrem et puerum. Infans sacer, O beate, Dorm(i) in pace quieta, Dorm(i) in pace quieta. Silens nox, sacra nox! Pastores nunc adorant. Glori(ae) ex stellis veniunt, Angeli "Halleluiah" cantant, "Christus, salvator, adest, Christus, salvator, adest." Silens nox, sacra nox! Fili Dei, Lux pura coeli, Clare radiat ex facie tua, Prima luce gratiae sacrae, Domine, Iesu natu, Domine, Iesu natu. Version 3 (Translated by Stanford Miller) Silens nox, sancta nox, Placida, lucida, Virginem et puerum Dulcem atque tenerum, Somno opprime, Somno opprime. Silens nox, sancta nox, Angeli nitidi "Alleluia" concinunt; Nunc pastores metuunt; Christus natus est, Christus natus est. Silens nox, sancta nox, Candida, splendida Fili Dei facies Nobis praebet novas spes; Christus natus est, Christus natus est.